ادبیات نظری و پیشینه پژوهش دولت الکترونیک و پاسخگویی سازمانهای دولت

ادبیات نظری و پیشینه پژوهش دولت الکترونیک و پاسخگویی سازمانهای دولت

ادبیات نظری وپیشینه پژوهش دولت الکترونیک و پاسخگویی سازمانهای دولت در 44 صفحه در قالب ورد قابل ویرایش.

فهرست مطالب و بخشی از متن :

ادبیات نظری وپیشینه پژوهش دولت الکترونیک و پاسخگویی سازمانهای دولت

فصل دوم ادبیات وپیشینه تحقیق........................................................................................................ 11

بخش اول: دولت الکترونیک........................................................................................................... ..12

-1-1-2 مقدمه........................................................................................................ .................... 12

-2-1-2 پیشینه دولت الکترونیک.................................................................................................... ..13

3- 1- 2 تعاریف دولت الکترونیک.............................................................................................. ..... 16

4- 1- 2 مولفه های دولت الکترونیک............................................................................................... 17

5- 1- 2 اصول مورد تأکید در زمینه استقرار دولت الکترونیک............................................................... ..19

6- 1- 2 اهداف دولت الکترونیک..................................................................................................... 20

7- 1- 2 مزایای دولت الکترونیک.................................................................................................... 21

8- 1- 2 چارچوب ابعاد کلان دولت الکترونیک.................................................................................... 22

9- 1- 2 وضعیت دولت الکترونیک در ایران...................................................................... ................ .23

10-1-2 فرآیند استقرار دولت الکترونیک........................................................................................... 24

11-1-2 نقش دولت الکترونیک در بهره وری..................................................................................... 25

ب

بخش دوم: پاسخگویی.................................................................................................................... 27

-1-2-2 مقدمه............................................................................................................................. 27

-2-2-2 تعاریف پاسخگویی........................................................................................................ ... 27

-3-2-2 مفهوم پاسخگویی.............................................................................................................. 29

-4-2-2 معنی پاسخگویی............................................................................................................... 29

-5-2-2 تاریخچه پاسخگویی در اداره امور عمومی........................................................................... ....29

-6-2-2 عوامل قابل سنجش در پاسخگویی......................................................................................... 31

-7-2-2 پاسخگویی در سازمانها.................................................................................................... ..32

-8-2-2 ضرورت و اهمیت پاسخگویی مدیران در سازمانها................................................................... ..35

-9-2-2 مراحل طراحی مدل فرآیند پاسخگویی..................................................................................... .36

-10- 1-2 انواع و سطوح پاسخگویی................................................................................................ 37

-11- 2-2 کارکرد ها و پیامد های پاسخ گویی عمومی......................................................................... .40

-12- 2-2 موانع پاسخگویی مدیران در سازمانها................................................................................. 42

بخش سوم: سابقه تحقیقات و مطالعات انجام گرفته............................................................................... 43

-1-3-2تحقیقات انجام گرفته در داخل کشور........................................................................................ 43

-2-3-2 تحقیقات انجام گرفته در خارج از کشور.

مقدمه:

این فصل به بررسی ادبیات، متون تخصصی و تحقیقات انجام شده در حوزه دولت الکترونیک و پاسخگویی سازمانهای دولتی پرداخته است تا مبنای تئوریکی تحقیق و پشتوانه علمی فرضیه ها فراهم گردد، لذا جهت دستیابی به این هدف فصل دوم در قالب سه بخش تدوین شده است، بخش اول آن دولت الکترونیک می باشد که به تعریف و پیشینه و همچنین و نظریه های استقرار دولت الکترونیک و اهداف و مزایای آن برای سازمانها پرداخته شده است. بخش دوم، به پاسخگویی و تاریخچه آن و همچنین انواع و سطوح پاسخگویی عمومی پرداخته است. در نهایت بخش سوم با رویکرد مروری بر تحقیقات انجام شده در مقوله دولت الکترونیک و پاسخگویی عمومی با تقسیم بندی آنها در دو دسته تحقیقات انجام شده در خارج کشور و دسته دوم تحقیقات انجام شده در داخل کشور تدوین شده است.

بخش اول: دولت الکترونیک

-1-1-2 مقدمه:

یکی از تغییرات اساسی جامعه امروز، ظهور فناوری اطلاعات و ارتباطات است که منافع زیادی را به همراه دارد. با وجود مزایای بالقوه متعدد، توسعه و استقرار این فناوری ها برای برخورداری از این مزایا کافی نیست، بلکه فناوری باید به وسیله کاربران به کار گرفته شود(شعبان الهی و همکاران،.(1387

دولت الکترونیک یکی از پدیده های مهم حاصل از به کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات است که پیاده سازی آن تحولی بس عمیق در نحوه زندگی، اداره و رهبری کشورها داشته و ترکیبی از فناوری اطلاعات و شبکه اطلاع رسانی وب است که هدف آن، ارائه مستقیم خدمات به شهروندان، کارکنان دولت، بخشهای تجاری و سایر بخشهای دولت است(مقدسی،.(1384

١٢

-2-1-2 پیشینه دولت الکترونیک:

به نظر می رسد که واژه دولت الکترونیک برای اولین بار در ایالات متحده و در سال 1995 بکار گرفته شد(.(Heeks&bailur 2007 p.243 اما هنگامی که وزارت دفاع ایالات متحده در دهه 1960 اینترنت را به عنوان شبکه ارتباطی برای دفاع از اهداف پژوهشی ابداع کرد، هیچ کس در آن زمان تصور نمی کرد که اینترنت چگونه خواهد توانست در سه قرن آینده جوامع را متحول کند. امروزه، اینترنت بخشی از زندگی روزمره تقریباً 400 میلیون نفر انسان در سراسر جهان شده است(.(Stauffacher 2002 p.3 در دهه 1980 که کامپیوتر های شخصی ارائه گردید، مدیران دولتی را با یک سیستم فناوری اطلاعاتی شخصی مواجه کرد و بنابراین یک دوره جدیدی از کاربری فناوری اطلاعات در دولت بوجود آمد. از این موقع به بعد، مدیریت فناوری در دستگاه های دولتی نا متمرکز گردید. در طول این تمرکز زدایی، این حقیقت مشخص گردید که موضوع فناوری اطلاعات بایستی به صورت متمرکز و یکپارچه در کانون توجه فعالیت های دولت قرار

گیرد(.(Yildiz 2007 p.647

قبل از ظهور اینترنت در قبل از دهه 1980، بعضی حکومت ها از تکنولوژی اطلاعات برای بهبود اثربخشی فعالیت ها و ارتقاء ارتباطات داخلی بهره می برند. هرچند، کانون دولت الکترونیک در این دوران در ابتدا داخلی و مدیریتی بود. ورود اینترنت و شبکه گسترده جهانی سرآغازی در کاربرد تکنولوژی اطلاعات از طریق تغییر کانون حکمرانی به ارتباطات خارجی با شهروندان انجامید. انفجار رشد استفاده از اینترنت و سرعت رشد و توسعه بازرگانی الکترونیکی¹ از سوی بخش خصوصی فشاری را بر روی بخش عمومی آورد تا خدمات را به شهروندان به صورت الکترونیکی که اغلب تحت عنوان دولت الکترونیک شناخته می شود، ارائه کند.

فناوری پست الکترونیکی² و گروه خبری³ از اواسط دهه 1980 به منظور توسعه شبکه گسترده جهانی و همچنین در اوایل دهه 1990 فناوری جستجوی وب ایجاد گردید. اینترنت به تدریج در دهه 1990 ، تبدیل به کارایی هزینه و سهل الوصول برای سازمانها به منظور ارتباط مستقیم با شهروندان و ارائه حجم بالای اطلاعات به مردم گردید(.(Stauffacher 2002 p.8

1. E-Commerce

2. e-m

3. News Group

١٣

از سویی دیگر سه رویداد مهمی که نقش بسزایی در تاریخچه دولت الکترونیک بازی می کند و مربوط به پروژه سیستمهای اطلاعات شهری می شود، بدان اشاره خواهد شد. این پروژه ها در بین سالهای 1973 تا 1978 در دانشگاه کالیفرنیا، ایروین توسط تیمهایی که از چند رشته بهره می گرفتند، اجرا گردید.

این پروژه اولین، بزرگترین و نظامندترین مطالعه تجربی در زمینه خط مشی و پیامدهای مرتبط با کاربری کامپیوتر در سازمانهای خدماتی پیچیده محسوب می شد. این پروژه در واقع فرآیندهای سیاسی و اجتماعی مستمری که در بحث فناوری تأثیر گذار هستند که گه گاهی توسط محیط پیرامون تحت کنترل و شکل گیری می باشند را روشن ساخت. این محققان رویکردی تئوری سیستمهای باز فناوری و محیط را اختیار کردند و بر تعامل مستمر بین سازمانهای دولتی و محیط های خارجی و داخلی شان تأکید نمودند. آنها به این نتیجه رسیدند که کامپیوتری کردن باعث تقویت قدرت و تأثیر عوامل و گروه هایی که قبلا بیشترین منابع و قدرت را در سازمانها در اختیار داشتند، می شود(.(Yildiz 2007 p.649

دومین رویداد در سال1985، انجمن ملی مدارس اداره امور دولتی پیشنهاد داد که در جهت کامپیوتری کردن، بایستی ابتدا مهارتهای مرتبط با آن آموزش داده شود. این مهارتها بایستی از طریق اداره کل اداره امور دولتی تحت قالب برنامه هایی، به مرحله آموزش گذاشته شود. این پیشنهادات شامل ارائه یک رشته ی سیر تحول کامپیوتر بصورت اجباری برای تمام دانش آموزان، یک رشته کاربردهای کامپیوتر به صورت برای تمام دانش آموزش، تمرکز مدیریت اطلاعات در چند دانشگاه و یکپارچگی مهارتها و دانش کامپیوتر در رشته های اداره امور دولتی می باشد(.(Yildiz 2007 p.649

سومین رویداد، تحت مقاله ای در سال 1986 توسط بزمن⁴ و برت اشنایدر در مجله اداره امور عمومی¹ به چاپ رسید. این مقاله در واقع سرآغازی در رابطه با کاربرد اینترنت و وب بود و در نهایت مفهوم تکامل یافته دولت الکترونیک در این مقاله ظهور پیدا کرد. تا قبل از آن، فناوری اطلاعات در دولت به طور ابتدایی در بخش های داخلی و مدیریتی کاربرد داشت.

بعلاوه با ظهور شبکه ارتباطاتی جهانی² و همچنین نقش فناوری اطلاعات در تحول دولت در دهه 1990 طبق گزارش مجله عملکرد ملی³ در سال 1996 حرکتی به سوی»دولت بازآفرین ⁴« صورت پذیرفت. تصویب برخی قوانین بسیار مهم در طول این دهه از تحول و کاربری فناوری اطلاعات در دولت حمایت و پشتیبانی کرد. در سال 1995 اصلاح قانون کاهش تشریفات اداری(کاغذ بازی) سال 1980، رهنمودی برای

Bozeman and Bretschneider

4.

Public Administration Review

5.

World Wide Web

6.

Nation Performance review

7.

Reinventing Government

8.

۴١

سرمایه گذاری فناوری اطلاعات در دولت و تشویق و ترغیب تسهیم اطلاعات در بین دستگاه ها انجامید. قانون آزادی الکترونیکی اطلاعات 1996، قوانین را برای صدور و دسترسی عموم به آرشیوهای الکترونیکی دولتی هموار نمود. در سال 1996 قانون اصلاح فرصت کاری و مسئولیت فردی دستگاه های خدمات اجتماعی را به آزمودن و اجرای تعهدات اجرایی دولت الکترونیک در سطوح بین دولتی ملزم نمود. در سال 1996، قانون تحول مدیریت فناوری اطلاعات به عنوان سرآغازی در جهت ایجاد شرایطی برای مدیران فناوری اطلاعات در سازمان محسوب شد تا در مورد سرمایه گذاری فناوری در دولت و یکپارچگی فناوری اطلاعات در فرآیندهای برنامه ریزی استراتژیک اقدامات صورت گیرد(.(libid p.649

در ماه مارس سال 200، سران دولتهای اروپایی در لیسبون پرتغال گرد هم آمدند تا در مورد اقتصاد دانایی محور در افق سال 2010 به بحث و گفتگو بنشینند. این استراتژی دارای توانایی رشد اقتصادی مناسب با مشاغل و پیوستگی اجتماعی بیشتر می باشد و همچنین محیط زیست را نیز مدنظر قرار می دهد. لذا در این راستا استراتژیی تدوین که به استراتژی لیسبون معروف گردید. ابعاد این استراتژی شامل موارد زیر می باشد:

1. ایجاد جامعه ای اطلاعاتی برای همه( تحت موضوع طرح اروپایی الکترونیک)

1. توسعه مناطق اروپایی به منظور خلاقیت، نوآوری و تحقیق و توسعه

1. آزادسازی( تکمیل بازار منفرد، کمک های دولت و خط مشی رقابتی)

1. ساخت صنایع شبکه ای(در ارتباطات از راه دور، تسهیلات زندگی و حمل و نقل)

1. ارائه خدمات مالی یکپارچه و کارا

1. بهبود محیط بنگاهی( تحت چارچوبی منظم و قاعده مند)

1. افزایش ظرفیت های اجتماعی

1. ارتقاء توسعه پایدار(.(IDABC 2005 p.6